به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، عنقریب است بپزیم، نه فقط ما در تهران که همه مردم ایران به‌جز معدود شهرهایی مثل اردبیل یا شهرکرد که در این گرمای طاقت‌فرسای تابستانی بعضی روزها دمایشان به زیر ۱۵ درجه نیز رسیده است. مایه رشک‌اند این شهرها، هوای‌شان قطعا بهشتی است در جهنم تابستانی این روزهای ایران.
این که می‌گویند اگر در خوزستان تخم‌مرغی را روی آسفالت بگذاری، می‌پزد و روی کاپوت ماشین‌ها می‌شود نیمرو درست کرد یا در کرمان بعضی مواقع آسفالت نرم می‌شود و راه می‌افتد هیچ‌کدام افسانه نیست. بیشتر شهرهای کشور روزهای طولانی است که با گرما می‌جنگند، کولرهای آبی که نای خنک کردن ندارند، در بیشتر شهرها هم که خبری از باد نیست، باد هم اگر بوزد خنک نیست.
هرم داغ چنان می‌زند به بدن که انگار سشوار را گرفته‌اند رویمان یا تنور نان سنگک را آورده‌اند کنار دستمان. این وضع در اهواز ویژه است، مرکز استان خوزستان روزها و روزهاست که حداکثر دمایش از 47، 48 درجه پایین‌تر نیامده. رکورددار گرمای هوا در تیر 98 همین شهر است، البته دیروز دمای هوای شهر دهلران که پهلو به پهلوی مرز عراق دارد و ختم می‌شود به بی‌انتها بیابان عربی به 50 درجه رسید. خون دهلرانی‌ها حتما در رگ‌ها می‌جوشد از این همه گرما. یاد خاطره زنی دهلرانی می‌افتم که می‌گفت روزهای جنگ، قالب یخ را که در کاسه می‌ریختیم دوسه دقیقه‌ای تبدیل به آب گرم می‌شد.
وضع آغاجری، بستان، شوش، گتوند، مسجدسلیمان، آبادان و دزفول، بشاگرد، زهک و زابل، هیرمند، دلگان، دره شهر، بشرویه، طبس، برازجان و بندردیلم و عسلویه هم چندان بهتر از این نیست. دمای هوای همه این شهرها در روزهای اخیر بالای چهل و چند درجه بوده و تقریبا شده است شبیه تهران، این پایتخت گرمِ گرمازده که از ظهر به بعد می‌شود سراب را در خیابان‌هایش دید. احد وظیفه، مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی که از روی عدد و ارقام حرف می‌زند، در گفت‌وگو با ما تایید کرد که تهران گرم است، گرم‌تر از پارسال حتی و حتی گرم‌تر از آن چیزی که دماسنج‌های سازمان هواشناسی نشان می‌دهد. او گفت رکورد کمینه دما یعنی کمترین دمای ثبت شده هوا در ابتدای صبح و قبل از طلوع آفتاب همچنان متعلق به تهران است که هفته گذشته به واسطه کمینه 34 درجه‌ای ثبت شد، دمایی که تهران اول صبح را حتی از اهوازِ همیشه گرم جلو انداخت.
بهلول علیجانی، استاد جغرافیای طبیعی و اقلیم‌شناس البته نه تنها گرمای عجیب و غریب تهران که گرم شدن همه ایران بیش از سالهای قبل را تایید می‌کند و می‌گوید نقشه‌های تیرماه که خودش دیده به‌خوبی موید این ماجراست.
علیجانی برای اعلام رقم تفاوت دمای تیر98 با 97 البته حضور ذهن نداشت ولی احد وظیفه به ما گفت که میانگین دمای کشور امسال یک تا یک و نیم درجه گرم‌تر از سال قبل شده که علیخانی توضیح می‌دهد این ناشی از روند گرمایش زمین و اتفاقی جهانی است که دامن کشورما را نیز گرفته است.
گرمای بومی یا گرمای خارجی؟
فرانسه که گرم شد و کار به صدور هشدار نارنجی رسید و بیشتر مدارس به اجبار تعطیل شد، گفتند که این گرما منشایی آفریقایی دارد و از اسپانیا گذشته و به فرانسه رسیده است. این گرما که بی‌سابقه توصیف می‌شد البته برای ما که در ایران گرم خودمان، عادی‌ترین روزهای تابستانی مان را در دمای 40 درجه می‌گذرانیم، عجیب بود، ولی این دما برای اروپا بی‌شک تجربه تازه‌ای است. حالا ما از بهلول علیجانی و احد وظیفه پرسیده‌ایم که آیا واقعه‌ای که برای فرانسه رخ داد برای ما نیز تکرار شده و ما هم گرفتار موج گرمای آفریقایی شده‌ایم که هوا این همه برایمان گرم است؟
علیجانی در پاسخ به این پرسش خیالمان را جمع کرد که گرمایی که روزهاست تجربه‌اش می‌کنیم هوایی کاملا بومی است و به سرزمین خودمان مربوط است، ولی وظیفه شرح داد که گرمای این روزهای کشور ملغمه‌ای است از عوامل بیرونی و درونی. او توضیح داد که در تابستان، هوای گرم مناطق شرقی و شاخ آفریقا می‌کشد روی منطقه خاورمیانه و هوای گرم صحرای عربستان نیز مزید بر علت می‌شود و می‌پاشد به همین منطقه از جمله ایران. همچنین فلات ایران به عنوان سرزمینی مرتفع که میانگین ارتفاع آن از سطح دریا یک و نیم کیلومتر است در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار می‌گیرد و به‌واسطه شیب زمین و نسبتش با افق، این گرما تشدید می‌شود. او در واقع می‌گوید عرض جغرافیایی، وضعیت توپوگرافی ایران، رطوبت اندک این فلات و مناطق کویری گسترده وقتی به انتقال گرما از آفریقا وعربستان پیوند می‌خورد، می‌شود همین ایران گرم که این روزها داریم تجربه‌اش می‌کنیم.
دمای اهواز، ۷۰ درجه است!
۲۱ جولای سال ۲۰۱۶ به تایید سازمان جهانی هواشناسی، میتریبا در کویت با دمای ۵۴ درجه رکورددار گرما در جهان شد. یک سال بعد و در روز ۲۸ می ۲۰۱۷ این رکورد برای تربت پاکستان به رسمیت شناخته شد که آن نیز دمای ۵۴ درجه‌ای داشت. یک ایرانی وقتی این آمار‌ها را بخواند حتما به این فکر می‌کند که در خوزستان یا کرمان یا سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهری که آسفالت از شدت گرما شل می‌شود و به راه می‌افتد و حس سوختن و پختن به آدمی دست می‌دهد یعنی دما کمتر از این است؟
این شائبه که هواشناسی کشور دمای واقعی شهرها و مراکز استان‌ها را کمتر از واقعیت اعلام می‌کند چنان میان مردم ما قوی است که هواشناسی را متهم می‌کنند به دروغگویی و کتمان حقیقت و استدلال هم می‌آورند که هواشناسی این کار را می‌کند تا از تشویش اذهان عمومی جلوگیری کند و اجازه ندهد مردم خواستار تعطیلی باشند.
هواشناسی از این زمزمه‌ها البته باخبر است، بهلول علیجانی، اقلیم‌شناس نیز می‌داند که مردم چنین برداشت‌هایی دارند، ولی هر دو توضیحاتی می‌دهند که قانع‌کننده است. علیجانی می‌گوید البته دمایی که ما احساس می‌کنیم با عدد و رقم‌هایی که هواشناسی اعلام می‌کند، متفاوت است، چون ایستگاه‌های هواشناسی در اتاقک‌های چوبی و در سایه قرار دارند که دمایشان با شهرهای شلوغ با این همه ساختمان و ماشین و جاده‌های آسفالته طولانی تفاوت معنی‌دار دارد. او گفت شک نکنید دمای جایی مثل فرودگاه شهر اهواز تا ۷۰ درجه نیز هست.
احد وظیفه، مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی، اما جزئی‌تر وارد این بحث شد و گفت ایستگاه‌های هواشناسی هر نیم ساعت یک‌بار دما را ثبت می‌کنند و دمانگار‌هایی موجود است که دما را هر لحظه ثبت می‌کنند و به صورت نمودار روی کاغذ‌های مخصوص می‌آورند. در این ایستگاه‌ها دماسنج‌های الکلی برای ثبت کمینه و دماسنج‌های جیوه‌ای برای بیشینه دما به کار گرفته می‌شود که هر آنچه را ثبت می‌کنند میانگینش می‌شود همان عددی که سازمان هواشناسی اعلام می‌کند.
وظیفه درباره اتاقک چوبی که مشکوک به نظر می‌رسد نیز می‌گوید این اتاقک‌ها که ضخامتی حدود پنج سانتی‌متر دارد و دیواره‌اش کرکره‌ای است تا هوا جریان داشته باشد، دومتر بالاتر از سطح زمین و در سایه و دور از تابش آفتاب قرار دارند که البته مو به مو مطابق استاندارد‌های جهانی ساخته و مستقر شده‌اند.
وظیفه هم تایید می‌کند دمایی که این ایستگاه‌ها اعلام می‌کنند خیلی کمتر ازآن چیزی است که مردم هنگام راه رفتن روی آسفالت و زیر نورمستقیم آفتاب حس می‌کنند. او می‌گوید چیزی که مردم حس می‌کنند دمای احساسی است که تابعی است از میزان گرمای هوا و مقدار رطوبتش به این معنی که هرچه رطوبت نسبی هوا بیشتر می‌شود گرمای شدیدتری حس می‌شود که مثلا برای اهواز ۴۸ درجه‌ای با رطوبت ۸۰ درصدی می‌شود چیزی حدود ۵۸ درجه گرمای حسی. وظیفه البته خبر خوشحال‌کننده‌ای فعلا برای مردم ایران ندارد و می‌گوید این هوای گرم تا ده روز آینده در کشور مستقر است به‌جز سواحل شمالی کشور که آخر هفته کمی بارانی می‌شود و دمایش اندکی افت می‌کند. بهلول علیجانی، اما خبر بدتری می‌دهد و می‌گوید هوای گرم تا نیمه مرداد در کشور همچنان می‌ماند و پس از آن هوا کم‌کم رو به خنکی می‌رود.
منبع : جام جم
انتهای پیام/
